Lagrange Theorem
2020-2ํ๊ธฐ, ๋ํ์์ โํ๋๋์1โ ์์ ์ ๋ฃ๊ณ ๊ณต๋ถํ ๋ฐ๋ฅผ ์ ๋ฆฌํ ๊ธ์ ๋๋ค. ์ง์ ์ ์ธ์ ๋ ํ์์ ๋๋ค :)
ํค์๋
- equivalent relation์ ์ํ ๋ถํ
- coset $aH$
- index $[G:H]$
- (Lagrange Thm) $\lvert H \rvert \mid \lvert G \rvert$
Lagrange Theorem
If $H$ is a subgrop of a group $G$, then $\lvert H \rvert \mid \lvert G \rvert$, in other words, $\lvert G \rvert = [G:H] \lvert H \rvert$.
equivalent relation๊ณผ coset
์ฐ๋ฆฌ๋ ์งํฉ ์์ ์ ์๋ equivalent relation $\sim$๊ฐ ์งํฉ์ ๋ถํ ํ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ $\sim$์ ์ํด ์งํฉ์ ๋ถํ ํ๋ ๋ถ๋ถ์งํฉ์ equivalent class๋ผ๊ณ ํ๋ค.
equivalent relation $\sim_{L}$์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ํ์.
\[a \sim_{L} b \iff a^{-1}b \in H\]๊ทธ๋ฌ๋ฉด, $a \in G$์ ๋ํด $\sim_{L}$์ ์ํด $a$์ relate ๋๋ ๊ฒ๋ค์ ์งํฉ์ธ equivalent class $\bar{a}$๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
์ด๋ $a^{-1}x = h \in H$์์ ์๋ณ์ $a$๋ฅผ ๊ณฑํ๋ฉด, $x = ah \in aH$๊ฐ ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์
$\bar{a} \supseteq aH$๋ $x = ah \in aH$๋ก ์ก์ผ๋ฉด ์์ฝ๊ฒ ๋ณด์ผ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ์๋ตํ๊ฒ ๋ค.
๋ฐ๋ผ์ $\bar{a} = aH$์ด๋ฉฐ, ์ด๊ฒ์ (left) coset์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค.
coset $aH$์ ํํ๋ง ์ต์ํ๋ค๋ฉด, $aH$๊ฐ ๋จ์ํ $H$์ $a \in G$๋ฅผ ๊ณฑํ ์งํฉ์ด๋ผ๋ ๋๋์ ๋ฐ๊ฒ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ $aH$๋ ์งํฉ๊ณผ ์์ ์ฌ์ด์ ๊ณฑ์ ์๋ฏธ๋ณด๋ค๋ equivalent class์์ ๊ผญ ๊ธฐ์ตํด์ผ ํ๋ค.
equivalent class์ ์ํ partition
์์์ ๋งํ๋ฏ equivalent relation์ equivalent class๋ก ์งํฉ์ ๋ถํ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ relation $\sim_{L}$์ equivalent class $aH$๋ ์งํฉ $G$์ ๋ถํ ์ ์ผ๋ถ๋ถ์ด๋ค.
์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ชจ๋ $aH$์ ๋ํด์ $\lvert H \rvert = \lvert aH \rvert$์์ ๋ณด์ผ ์ ์๋ค.
ํจ์ $\phi : H \rightarrow aH$๋ฅผ $\phi(h) = ah$๋ก ์ ์ํ๋ฉด $\phi$๋ 1-1 & onto์ด๋ค.
i) [1-1]
$\phi(h_1) = \phi(h_2) \implies ah_1 = ah_2 \implies h_1 = h_2$
ii) [onto]
For $x = ah \in aH$, there exist an inverse image $h \in H$ s.t. $\phi(h)=ah$.
1-1 & onto์ธ $\phi : H \rightarrow aH$๊ฐ ์กด์ฌํ๋ฏ๋ก $\lvert H \rvert = \lvert aH \rvert$์ด๋ฉฐ, $H$์ ๋ชจ๋ coset์ $H$์ ๋์ผํ cardinality๋ฅผ ๊ฐ๋๋ค.1
๊ตฐ $G$๋ฅผ coset์ ๋ถํ ๋ก ๋ค์ ์ฐ๋ฉด
์ฐ๋ฆฌ๋ $G$๊ฐ ์ ํ๊ตฐ์ธ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ์ดํด๋ณผ ๊ฒ์ด๋ฏ๋ก ๊ฐ๋ฅํ coset $aH$์ ์๋ ์ญ์ ์ ํํ๋ค. ์ด๋ equivalent class์ธ ๋ coset $aH$์ $bH$์ ๋ํด $a \sim_{L} b$ ์ฆ, $a^{-1}b \in H$๋ผ๋ฉด $aH = bH$์์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ฐ๋ฅํ ๋ชจ๋ coset์ ์กฐํฉ์์ ์ค๋ณต์ ์ ๊ฑฐํ ์ ์๋ค. ์ค๋ณต์ ์ ๊ฑฐํ distinct coset์ ๊ฐฏ์๋ฅผ $m$์ด๋ผ๊ณ ํ์.
์ด์ ์ฆ๋ช ์ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ด๋ ค๋ณด์. ์ ํ๊ตฐ $G$๋ $m$๊ฐ์ distinct coset $aH$๋ค๋ก ๋ถํ ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ $G$์ cardinality๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. $a_1 = e$๋ผ๊ณ ํ์.
๋ฐ๋ผ์ $\lvert H \rvert \mid \lvert G \rvert$๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํ๋ค! $\blacksquare$
Index of subgroup
์์์ ์ ์ํ # of distinc coset์ธ $m$์ $[G:H]$๋ก ์ ์ํ์. ๊ทธ๋ฌ๋ฉด, $\lvert G \rvert = m \lvert H \rvert = [G:H] \lvert H \rvert$๊ฐ ๋๋ค.
$[G:H]$๋ฅผ index of subgroup $H$๋ผ๊ณ ํ๋ฉฐ, Lagrange theorem์ ๊ฒฐ๊ณผ์ธ $\lvert G \rvert = [G:H] \lvert H \rvert$๋ก ์ ์ํ๋ค. $\blacksquare$
๋๋ $H \leq G$์ ํตํด $[G:H] = \cfrac{\lvert G \rvert}{\lvert H \rvert}$๋ก ๊ฐ๋จํ๊ฒ ์ธ ์ ์๋ค.
๋งบ์๋ง
Lagrange Theorem์ ์ด๊ธ ๊ตฐ๋ก ์์ ํต์ฌ์ธ ์ ๋ฆฌ์ด๋ค. ๊ทธ๋งํผ ์์ฃผ ๋ฑ์ฅํ๊ณ , ์ดํ์ ๋ด์ฉ์ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ฐ๋ก ์ฆ๋ช ํ ์ ์๋๋ก ์๋ฌํ๋ ๊ฒ์ด ์ข๋ค.
Lagrange Theorem ์ฆ๋ช ์์ ํต์ฌ์ด ๋๋ ์์ด๋์ด๋ โequivalent class๋ก ๊ตฐ $G$๋ฅผ ๋ถํ ํ๋ ๊ฒโ์ด๋ค. Lagrange Theorem์ ์ฆ๋ช ํ๋ ๊ณผ์ ์์ coset์ด๋ผ๋ ๊ฐ๋ ์ด ์๋กญ๊ฒ ๋ฑ์ฅํ์ง๋ง relation $\sim_{L}$์ equivalent class์ โcosetโ์ด๋ผ๋ ์ด๋ฆ์ด ๋ถ์์ ๋ฟ ๋ณธ์ง์ equivalent class๋ค.
Lagrange Theorem ์ฆ๋ช ์ ํ๋ฆ์ ์๋์ ๊ฐ๋ค.
- equivalent relation $\sim_{L}$ ์ ์
- equivalent class $aH$ ์ ์
- equivalent relation์ ํน์ง์ธ ์งํฉ์ ๋ถํ ์ด์ฉ
- ๊ทธ ๊ณผ์ ์์ $\lvert H \rvert = \lvert aH \rvert$์์ ์ฆ๋ช
- number of distinct coset์ ์ ์ํ๋๋ฐ์ ํ์ํ $aH = bH$์ ์กฐ๊ฑด ์ ์
- ๊ตฐ $G$๋ฅผ distinct coset์ union์ผ๋ก ํํ
- ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก $\lvert G \rvert$๋ฅผ $m\lvert H \rvert$๋ก ํํ
- ๊ฒฐ๋ก ์ธ $\lvert H \rvert \mid \lvert G \rvert$ ์ ์
์ฐธ๊ณ ์๋ฃ
-
์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก equivalent relation์ ์ํ ๋ถํ ์ด ๋์ผํ ํฌ๊ธฐ์ equivalent class๋ก ๋ถํ ๋จ์ ๋ณด์ฅํ์ง๋ ์๋๋ค. ๋จ์ง equivalent class๋ค์ด pairwise disjointํ๊ณ , ๊ทธ๋ค์ union์ด ์๋ ์งํฉ์ด ๋จ์ ๋งํ ๋ฟ์ด๋ค. $G = P_1 {\cup\mkern-11.5mu\cdot\mkern5mu} P_2 \cdots P_n$ย ↩