Differential Equation - Basic
2019-2ํ๊ธฐ, ๋ํ์์ ๋ค์ โ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์โ ์์ ์ ๋ณต์ตํ๋ ์ฐจ์์์ ์ ๋ฆฌํ๊ฒ ๋ ๊ธ์ ๋๋ค. ์ง์ ์ ์ธ์ ๋ ํ์์ ๋๋ค :)
๋ฏธ๋ถ ๋ฐฉ์ ์์ด๋?
๋จผ์ <๋ฏธ๋ถ ๋ฐฉ์ ์>์ ๋ํ ๋ด์ฉ์ ๋ค์ด๊ฐ๊ธฐ์ ์์, ๋ฏธ๋ถ ๋ฐฉ์ ์์ด ๋ฌด์์ธ์ง ํ์ธํด๋ณด์.
์ฐ๋ฆฌ์๊ฒ $y(t) = \sin t$๋ผ๋ ํจ์๊ฐ ์ฃผ์ด์ก๋ค๊ณ ํด๋ณด์. ๊ทธ๋ฌ๋ฉด, ์ด sin ํจ์์ธ $y(t)$๋ ๋น์ฐํ ์๋์ ์์ ๋ง์กฑํ ๊ฒ์ด๋ค.
\[y^2 + \cos^2 t = 1\]์ด๋, $\cos t = (\sin t)โ$์์ ์๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ์์ ์์ ๋ฐ๊ฟ์ฐ๋ฉด ์๋์ ๊ฐ๋ค.
\[y^2 = (y')^2 = 1\]๋๋ $yโโ = -\sin t$์์ ํ์ฉํด ์๋์ ๊ฐ์ ๋ฐฉ์ ์์ ์ธ์ธ ์๋ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.
\[y'' + y = 0\]์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ ๋ ๋ฐฉ์ ์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ฐฉ์ ์ ์์ <derivative> ํ ์ด ์กด์ฌํ๋ ๊ฒ์ <๋ฏธ๋ถ ๋ฐฉ์ ์ differential equations>๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅผ ๊ฒ์ด๋ค.
์ด๋, ๋ฏธ๋ถ ๋ฐฉ์ ์์์ ๊ฐ์ฅ ๋์ derivative์ ์ฐจ์๋ฅผ DE์ โorderโ๋ผ๊ณ ํ๋ค.
๋ง์ง๋ง์ผ๋ก DE๋ฅผ ๋ง์กฑํ ์ ์๋ ๊ฐ๋ฅํ ๋ชจ๋ $y(t)$๋ฅผ ์ฐพ๋ ๊ฒ์ ์ฐ๋ฆฌ๋ โsolve ODEโ๋ผ๊ณ ํ๋ค.
DE์๋ ํฌ๊ฒ ๋๊ฐ์ง ํ์ ์ด ์๋ค.
Type I.
Type II.
์ด๊ธ ์์ค์ DE๋ ๋ชจ๋ ์์ ๋ ๊ฐ์ง ํ์ ์ ์ ์กฐํฉํ ๊ฒ์ ๋ถ๊ณผํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์์ ์ ์ ๋ฆฌํ๋ฉด ์ฝ๊ฒ DE๋ฅผ ํ ์ ์๋ค.
Linear ODE
์์์ ODE์ ๋ ๊ฐ์ง ํ์ ์ ์ดํด๋ดค๋ค. ๊ทธ๋ฐ๋ฐ, ์ด ๋ ๊ฐ์ง ํ์ ์ ์ง๊ธ ์๊ฐํ Linear ODE์ ํน์ํ ๊ฒฝ์ฐ๋ค.
Definition. Linear ODE
์ฐ๋ฆฌ๋ ์๋์ ๊ฐ์ ํํ์ DE๋ฅผ <Linear ODE>๋ผ๊ณ ๋ถ๋ฅธ๋ค.
\[y' = a(t) y + b(t)\]์ด๋ฐ Linear ODE์ ์๋ฅผ ์ดํด๋ณด์.
\[y' = t^2 y + \sin t\]์์ ๊ฐ์ DE๋ Type I๋, Type II๋ ์๋๋ค. ๊ทธ๋์ ์๋์ ์๊ฐํ <Integrating Factor> ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์์ ๋ณํํด Type I or II๋ก DE๋ฅผ reduction ์์ผ์ผ ํ๋ค.
Integrating Factor
For given ODE, $yโ = ay + b$, letโs introduce $\mu (t) \ne 0$. Then
\[y' = ay + b \iff \mu y' = \mu (ay + b)\]์ด์ ์ฐ๋ณ์์ y์ ํ ์ ์ข๋ณ์ผ๋ก ์ฎ๊ฒจ์ฃผ์.
\[\mu y' = \mu (ay + b) \iff \mu y' - \mu ay = \mu b\]์ด์ $\mu$์ ๋ํด $\muโ = - a \mu$๋ผ๊ณ ๊ฐ์ ํ์! (์ด ๋ถ๋ถ์์ ์ ์๋ฟ์ง ์์ ์๋ ์๋๋ฐ, ์ด๋ ๊ฒ ํด๋ ์ง๊ธ๊น์ง์ ๊ณผ์ ์ violate ํ์ง ์์์ ์๊ธฐํ๋ผ!)
๊ทธ๋ฌ๋ฉด, ์ง์ ์ DE์์ ์ข๋ณ์
\[\mu y' - \mu ay = \mu y' + \mu' y = (\mu y)'\]๊ฐ ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ์ค์์
\[(\mu y)' = \mu b\]๊ฐ ๋๋ฏ๋ก ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ํ๊ธฐ ์ฌ์ด Type I์ด ๋์๋ค!! ์ด์ ์ด $(\mu y)$์ ๋ํ DE๋ฅผ ํ๋ฉด
\[(\mu y)' = \mu b \quad \rightarrow \quad \mu y = \int \mu b + C \quad \implies \quad y = \frac{1}{\mu} \left( \int \mu b + C \right)\]์ด์ ์์์ ๊ฐ์ ํ๋ $\muโ = - a \mu$๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ฉด ๋๋ค. ์ด DE๋ Type II์ด๋ฏ๋ก ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ์ฝ๊ฒ ํ ์ ์๋ค.
\[\mu' = -a \mu \quad \iff \quad \frac{\mu'}{\mu} = - a(t) \quad \rightarrow \quad \ln \mu = - \int a(t) \iff \mu = e^{\displaystyle - \int a(t)}\]์ด์ $\mu$์ ๋ํ ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ ํ๋ฉด Linear DE์ ๋ํ solution์ ๊ตฌํ ๊ฒ์ด๋ค.
\[y'(t) = a(t) y(t) + b(t) \quad\iff\quad y(t) = e^{\int a(t)} \left( \int \left(e^{-\int a(t)}\right) b(t) +C \right)\]