Fermatโs Little Theorem
2020-2ํ๊ธฐ, ๋ํ์์ โํ๋๋์1โ ์์ ์ ๋ฃ๊ณ ๊ณต๋ถํ ๋ฐ๋ฅผ ์ ๋ฆฌํ ๊ธ์ ๋๋ค. ์ง์ ์ ์ธ์ ๋ ํ์์ ๋๋ค :)
์ฐ๋ฆฌ๋ $\mathbb{Z}_n$์ด Ring์์ ์ด๋ฏธ ์๊ณ ์๋ค.
๊ทธ๋ฐ๋ฐ, ์ด $\mathbb{Z}_n$์ ์ฌ์ค ์๋์ Factor Ring์ผ๋ก๋ถํฐ ์ ๋๋๋ Ring์ด๋ค!
\[\mathbb{Z} / n \mathbb{Z} \cong \mathbb{Z}_n\]๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฐ๋ฆฌ๋ $\mathbb{Z}_p$์ ๊ฒฝ์ฐ Ring๋ณด๋ค ์์ ๋จ๊ณ์ธ Field๊ฐ ๋จ์ ํ์ธํ์๋ค!!
$\mathbb{Z}_p$์์ ๊ณฑ์ ์ ๋ํ ๊ตฐ์ธ $\mathbb{Z}^{*}_p$๋ฅผ ์๊ฐํด๋ณด์.
\[\mathbb{Z}^{*}_p = \{1, 2, ..., p-1 \}\]์ฆ, $\lvert \mathbb{Z}^{*}_p \rvert = p-1$์ด๋ค.
์ด๋, $a \in \mathbb{Z}^{*}_p$์ ๋ํด $a$์ ์์๋ $\mathbb{Z}^{*}_p$์ ์์์ ์ฝ์์ด๋ฏ๋ก $\lvert a \rvert \mid (p-1)$๊ฐ ๋๋ค.
๋ฐ๋ผ์ $a^{p-1} = 1$์ด ๋๋ค.
์ด๊ฒ์ $\mathbb{Z}$์์ ๋ค์ ์ฐ๋ฉด ์๋์ ๊ฐ๋ค.
\[a^{p-1} \equiv 1 \quad (\textrm{mod} \; p)\]์ด๋, $a$๋ฅผ $\mathbb{Z}^{*}_p$์์ ๋ฝ์์ผ๋ฏ๋ก $a \not\equiv 0$ (mod $p$)์ด๋ค. ์ฆ, $p \not\mid a$์ด๋ค.
์์ ์ฌ์ค์ ์ ์ ๋ฆฌํ์ฌ ๊ธฐ์ ํ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋ก Fermatโ Little Theorem์ด๋ค.
Fermatโs Little Theorem
Theorem. Fermatโs Little Theorem
Let $p$ be a prime,
If $a \in \mathbb{Z}$, and $p \not\mid a$,
then $p \mid (a^{p-1} + 1)$ $\iff$ $a^{p-1} \equiv 1$ (mod $p$).
์ด๋, ๋ง์ฝ $p \mid a$๋ผ๋ฉด,
$a^{p-1} \equiv 0$ (mod $p$)๊ฐ ๋๋ค!
Corollary.
If $a \in \mathbb{Z}$, then $a^p \equiv a$ (mod $p$).
proof.
(Case 1) $p \mid a$
(Case 2) $p \not\mid a$
Examples
Example 1.
$8^{103} \equiv \; ?$ (mod 13)
Sol.
By Fermat-, $8^{12} \equiv 1$ (mod 13)
$\implies$ $(8^{12})^{8} \cdot 8^7 \equiv 1 \cdot 8^7$ (mod 13)
$\implies$ $8^7 \equiv (-5)^7 \equiv (25)^3 \cdot (-5)$
์ด๋, $25 \equiv -1$ (mod 13) ์ด๋ฏ๋ก
$\implies$ $(-1)^3 (-5) \equiv 5$ (mod 13)
Example 2.
$2^{11213} \equiv \; ?$ (mod 11)
Sol.
By Fermat-, $2^{10} \equiv 1$ (mod 11)
$(2^{10})^{1121} \cdot 2^3 \equiv 1 \cdot 8$ (mod 11)
Example 3.
Show that, for $\forall \; n \in \mathbb{N}$, $15 \mid (n^{33} - n)$.
Sol.
$15 \mid (n^{33} - n)$. ์ฆ, $n^{33} - n = n(n^{32} - 1) \equiv 0$ (mod 15)์์ ๋ณด์ด๋ฉด ๋๋ค.
์ด๋, $15 = 3 \times 5$์ด๊ณ , Fermat์ ์ ๋ฆฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด
- for $3 \not\mid n$, $n^2 \equiv 1$ (mod 3)
- for $5 \not\mid n$, $n^4 \equiv 1$ (mod 5)
์ด์ $n^{32}$๋ฅผ Fermat ์ ๋ฆฌ๋ฅผ ์ด์ฉํด ํํํ๋ฉด ์๋์ ๊ฐ๋ค.
- if $3 \not\mid n$, $n^{32} \equiv (n^2)^{16} \equiv 1$ (mod 3)
- if $5 \not\mid n$, $n^{32} \equiv (n^4)^{8} \equiv 1$ (mod 5)
์ผ์ด์ค๋ฅผ ๋๋์ด $n^{32} - 1$์ ๋ถ์ํด๋ณด์.
1. $3 \not\mid n$ and $5 \not\mid n$
then, $3 \mid (n^{32} - 1)$ and $5 \mid (n^{32}-1)$์ ์๋ฏธํ๋ค.
๋ฐ๋ผ์ $15 \mid (n^{32} - 1)$์ ์ป๋๋ค.
๋ฐ๋ผ์ $(n^{32} - 1) \equiv 0$ (mod 15)์ด๋ค.
2. $3 \mid n$ and $5 \mid n$
์ด๊ฒ์ $15 \mid n$๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ฏ๋ก $15 \mid n(n^{32}-1)$์ด๋ค.
3. $3 \not\mid n$ and $5 \mid n$
$3 \mid (n^{32} - 1)$์ด๋ฏ๋ก $3 \mid n(n^{32} - 1)$์ด๋ค. ๋ํ, $5 \mid n(n^{32} - 1)$์ด๋ฏ๋ก
$15 \mid n(n^{32}-1)$์ด๋ค.
4. $3 \mid n$ and $5 \not\mid n$
3.์ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง์ด๋ค.
Fermatโs Little Theorem์ Ring์ Multiplicative group์ผ๋ก๋ถํฐ ์ฝ๊ฒ ์ ๋ํ ์ ์๋ ์ฑ์ง์ด์๋ค ใ ใ
ํ.์ง.๋ง.!
Euler ํ๋์ด ์ฐ๋ฆฌ๋ฅผ ์ํด FLT๋ฅผ ์ผ๋ฐํ ํด์ฃผ์ จ๋ค ใ ใ