Harmonic Oscillation
๋ณต์์ ๊ณตํ๊ณ ์๋ ์ํ๊ณผ์ ์กธ์ ์ํ์ ์ํด ํ๋ถ ์ํ ๊ณผ๋ชฉ๋ค์ ๋ค์ ๊ณต๋ถํ๊ณ ์์ต๋๋ค๋งโฆ ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์์ ์กธ์ ์ํ ๋์ ๊ณผ๋ชฉ์ด ์๋๋ผ๋ ๊ฑธ ๋์ค์ ์๊ฒ ๋์์ต๋๋คโฆ OTLโฆ ๊ทธ๋๋ ์ด์ ์์ํ ๊ฑฐ ๋ค์ ๋ณต์ต ์ข ํด๋ด ์๋ค! ๐ ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์ ํฌ์คํธ ์ ์ฒด ๋ณด๊ธฐ
๋ค์ด๊ฐ๋ฉฐ
๋ณธ์ธ์ ๊ฐ์ธ์ ์ผ๋ก โ๋ฌผ๋ฆฌโ ๊ณผ๋ชฉ์ด๋ ์ ์ ๋ง๋ ๊ฒ ๊ฐ์์, ์ํ ๊ณต๋ถํ ๋ ๋ฌผ๋ฆฌ ๋ด์ฉ ๋์ค๋ ๊ฒ๋ค์ ๋์ถฉ ๋๊ธฐ๋ ๋ฒ๋ฆ์ด ์์ต๋๋คโฆ. ๊ทธ๋ฐ๋ฐ ๋ฏธ๋ฐฉ์ ๊ณต๋ถํด๋ณด๋โฆ ์๊ฐ๋ณด๋ค ๋ฌผ๋ฆฌ๋ก ์ค๋ช
ํ๋ฉด ์ดํดํ๊ธฐ ์ฌ์์ง๋ ๊ฒฝํ์ ํ๊ฒ ๋ ๊ฒ ๊ฐ์ต๋๋ค ๋๋์ด
๊ทธ๋ฐ ์ ์์ Harmonic Oscillation์ 2์ฐจ ๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์์ ๊ฐ์ฅ ์ฝ๊ฒ ์ค๋ช ํ ์ ์๋ ๋๊ตฌ์ธ ๊ฒ ๊ฐ์ต๋๋ค. ์ ์๋ฟ๊ธฐ๋ ํ๊ณ ์์ํ๊ธฐ๋ ์ฝ์ต๋๋ค.
Simple Harmonic Oscillation
\[x'' + kx = 0\]์กฐํ ์ง๋์์์ ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๋จํ ์ํฉ์ ๋๋ค. ์์ Fig 7.2์ ์ํฉ์ผ๋ก ๋ฌผ์ฒด์ ๋ณ์ $x$์ ๋ฐ๋ผ ์์ฉํ๋ ์ฉ์์ฒ ํ $-kx$๋ง ๊ณ ๋ คํ๋ฉด ๋ฉ๋๋ค.
๋ฏธ๋ฐฉ ์์ ์์ ๋ฐฐ์ฐ๋ 2์ฐจ homogeneous ODE๋ฅผ ํธ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฝ๊ฒ ํ ์ ์์ต๋๋ค.
ํน์ฑ๋ฐฉ์ ์์ ํ๋ฉด ๋๋๋ฐ, ํ๊ทผ์ด ๋์ค๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋๋ค. ์ด๋, ์ค๊ทผ ์์ด ํ์๋ถ๋ง ์กด์ฌํฉ๋๋ค.
\[\lambda = \frac{-0 \pm \sqrt{0^2 - 4 k}}{2} = \pm \sqrt{-k} = \pm \sqrt{k} \cdot i\]์ $\lambda$๋ฅผ solution์ ๋์ ํ๊ณ , ๊ทธ๊ฒ์ ์ค์ผ๋ฌ ๊ณต์์ผ๋ก ์ง์ํจ์๋ก ๋ณํํ๋ฉดโฆ
\[x(t) = e^{\lambda t} = e^{\pm \sqrt{k} \cdot i} = \cos (\sqrt{k} t) \pm i \sin (\sqrt{k} t)\]ํํ์ ๊ฐ๋จํ ํ๊ธฐ ์ํด ์ฃผ๊ธฐ $\omega$๋ก ํํํ๊ฒ ๋ค: $\omega = \sqrt{k}$.
์๊ฑธ ์ค์๋ถ๋ง ๋จ๊ฒจ์ ์ ๋ฆฌํ๋ฉดโฆ (2์ฐจ homo. ODE ์ ๋ฆฌํ ํฌ์คํธ์์ ๋ง์ด ๋์ถฉ ๋์ด๊ฐ๋ ์ค)
- $x_1(t) = \cos \omega t$
- $x_2(t) = \sin \omega t$
์ง๋์๋ ๋ฌดํํ ์ฃผ๊ธฐ ์ด๋์ ํ๋ค.
Damped Harmonic Oscillation
Simple ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ ๋ง ๊ฐ๋จํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ถํฐ ์กฐ๊ธ ๋ณต์กํด์ง๋๋ฐ, ๊ทธ๋๋ ๋ฏธ๋ฐฉ์ ๋ค๋ฅธ ๋ ์ด๋ ค์ด ๊ฒ๋ค์ ๊ฒช๊ณ ๋๋ฉด ์ด๊ฒ๋ ์ข ์ฌ์๋ณด์ธ๋ค ใ ใ
\[x'' + bx' + kx = 0\]์ด๋ฒ์๋ damping force์ธ $-bxโ$๊ฐ ์ถ๊ฐ๋์๋ค. ์๊ฑฐ๋ ์๋์ ๋น๋กํ๋ ํ์ผ๋ก, ๊ณต๊ธฐ(๋งค์ง)์ ๋ํ ์ ํญ๋ ฅ์ด๋ ๋ง์ฐฐ๋ ฅ์ผ๋ก ํด์ํ๋ค.
์๊ธฐ์๋ถํฐ๋ ๊ณต์์ผ๋ก ๋ต์ ๊ตฌํ ๋ ํญ์ ์ค์๋ถ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค.
\[\lambda = \frac{-b \pm \sqrt{b^2 - 4k}}{2}\]๊ทธ๋ฆฌ๊ณ $b^2 - 4k$๊ฐ ์์, ์์, ์ค๊ทผ์ธ ๊ฒฝ์ฐ๋ก ๋๋๋๋ฐโฆ
[์์: $b^2 - 4k > 0$]
$x(t) = e^{\lambda t}$๋ก solution์ด ๊ตฌํด์ง๋๋ฐ, ์ด๋ ์ ์ํ ์ ์ด $\lambda$๊ฐ ํญ์ โ์์โ๋ผ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ ์ด์ ๋ ๋ณ๊ฑฐ ์๊ณ ๊ทธ๋ฅ $b \ge \sqrt{b^2 - 4k}$์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ.
์ํผ $e^{\lambda t}$์์ ์ง์๋ถ๊ฐ ์์์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ํญ์ $t \rightarrow \infty$์์ 0์ผ๋ก ์๋ ดํ๋ค.
[์ค๊ทผ: $b^2 - 4k > 0$]
์๊ฒ $\lambda = - b /2$๊ฐ ๋๋๋ฐ, ์์์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํจ์๊ฐ 0์ผ๋ก ์๋ ดํ๋ค. ๋ค๋ง, ์ด ๊ฒฝ์ฐ solution ํจ์์ basis๊ฐ ํ๋๋ง ๋์ค๊ธฐ ๋๋ฌธ์, $t$ํ ์ ๋ถ์ฌ์ ์๋ฃจ์ ์ด ์๋์ ๊ฐ์ด ๋์จ๋ค.
- $x_1(t) = e^{\frac{-b}{2}t}$
- $x_2(t) = t e^{\frac{-b}{2}t}$
[์์: $b^2 - 4k < 0$]
ํ๊ทผ์ด ๋์ค๋๋ฐ, Simple ์ผ์ด์ค์ ๋ฌ๋ฆฌ ์ค์๋ถ๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค.
๋ฐ๋ผ์, ์์ด ์๋์ ๊ฐ์ด ๊ณ์ฐ๋๋๋ฐ
\[x(t) = e^{-\frac{b}{2}t} \left( \cos \omega t \pm i \sin \omega t \right)\]์๊ฒ๋ ์ค์๋ถ๋ง ๋จ๊ฒจ์ ํํํ๋ฉดโฆ
\[x(t) = e^{-\frac{b}{2}t} \left( C_1 \cos \omega t + C_2 \sin \omega t \right)\]Damping ์ผ์ด์ค์์ ์ฌ๋ฐ๊ฒ ๋ณธ ๋ถ๋ถ์ ๊ทธ๋ํ ๋ชจ์์ ์๋ค.
์ ๊ธฐํ๊ฒ๋ ์ค๊ทผ์ธ critically damped๊ฐ over damped ๋ณด๋ค ๋น ๋ฅด๊ฒ 0์ ์๋ ดํ๋ค!! ๊ทธ๋ํ๋ฅผ ๋ณด๋ฉด, ์ด๊ธฐ์๋ critical damped์ ๊ฐ์ด over damped ๋ณด๋ค ์ปค์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์กด์ฌํ๋ค!! ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๋ ๋น ๋ฅด๊ฒ ์๋ ดํ๋ ๊ฒ!!
์ด๋ฐ ํ์์ด ์๊ธฐ๋ ์ด์ ๋ over damped ์ํฉ์์๋ ๋ํ์ด ๋๋ฌด ๊ฐํด์ ์์คํ ์๋์ ๋ธ๋ ์ดํฌ๊ฐ ๊ฑธ๋ฆฐ ์ํ์ฒ๋ผ ๋๋ฆฌ๊ฑฐ ํํ์ ์ ๋ค๊ฐ๊ฐ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค. ๊ทธ๋์ critical damped ์ผ์ด์ค๊ฐ ํํ์ ์ ๊ฐ์ฅ ๋น ๋ฅด๊ฒ ์ ๊ทผํ๊ธฐ ์ํ ์กฐ๊ฑด์ด๋ผ๊ณ ํ๋ค.
๋ฌธ๋ ์ธ์ดํด๋ก์ด๋์ ์์ ๊ฐ ์๊ฐ์ด ๋ฌ๋๋ฐ, ๊ณต์ด ๊ฐ์ฅ ๋น ๋ฅด๊ฒ ๊ฐ๊ธฐ ์ํด์ ์ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ณด๋ค๋ ์ด๋๊ฑฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ ๊ธธ๋๋ผ๋ ์ธ์ดํด๋ก์ด๋ ๊ฒฝ๋ก๋ก ๊ฐ์ผ ํ๋ค๋ ์์๊ฐ ๋ ์ฌ๋๋ค. over vs. critical damped์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ๋น ๋ฅด๊ฒ ํํ์ ์ ๋๋ฌํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์ ํญ์ด ๋๋ฌด ๊ฐํด๋ ์ข์ง ์์ ๊ฒ ๊ฐ๋ค. ๊ณผ์ ๋ถ๊ธ(้็ถไธๅ)์ด๋ผ๋ ๋ง์ด ์๋ฏ์ด ๋๋ฌด ์ง๋์น๋ฉด ์ข์ง ์์ ๊ฒ ๊ฐ๋ค.
Forced Harmonic Oscillation
์ฌ์ค ์ ๋ ์์ด ๋ด๊ฐ ํฌ์คํธ๋ฅผ ์ฐ๊ฒ ๋ง์ ๋จน๊ฒ ํ ๋ ์์ด๋คโฆ;; ๋ฏธ๋ฐฉ์์ ์ธ์ ๋ ๋จธ๋ฆฌ ์ํ๊ฒ ํ๋ ๊ฒ์ non-homogeneous ์ผ์ด์ค์ธ ๊ฒ ๊ฐ๋ค.
\[x'' + bx' + kx = f(t)\]์กฐํ ์ง๋์์ ์ธ๋ถํ $f(t)$๊ฐ ์์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ด๋ค. ๊ทธ๋์ ์ดํด๋ณธ ์ผ์ด์ค๋ค์ ์์คํ ์ด $x$์ ๊ทธ๋ค์ Derivative์๋ง ์์กดํ๋ ์์คํ ์ด์๋๋ฐ, ์ฌ๊ธฐ์๋ถํฐ๋ $f(t)$๋ผ๋ ์๊ฐ $t$์ ๋ํ ํจ์๊ฐ ์์คํ ์ ์ถ๊ฐ๋๋ค. ๊ทธ๋์ โNon-autonomousโ ์์คํ ์ด ๋๋ค. ๋์์ ์ฐ๋ณ์ด 0์ด ์๋๋ผ์ โNon-homogeneousโ์ด๊ธฐ๋ ํ๋ค.
์ด๋, $f(t)$๊ฐ ๊ทธ๋ฅ ์์์ ํจ์๊ฐ ์๋๋ผ ์ฃผ๊ธฐ์ฑ์ ๊ฐ๋ $f(t) = A \cos (\omega_f \, t)$๋ผ๊ณ ํ์.
non-homogeneous ODE๋ฅผ ํ ๋๋
- homo. ODE์์ ์ป์ด์ง๋ general solution $x_h(t)$๋ฅผ ๊ตฌํ๊ณ
- non-homo. ODE๋ฅผ ๋ง์กฑํ๋ ์ด๋ค ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ํจ์ $x_p(t)$๋ฅผ ๊ตฌํ ํ
- ๋์ ์ผ์ฐจ ๊ฒฐํฉ!!
ํด์ ๊ตฌํ๋ค. $x_h(t)$์ผ ์ฝ๊ฒ ๊ตฌํ ์ ์๊ณ , $x_p(t)$๋ฅผ ๊ตฌํ๋๊ฒ ๋ฌธ์ ๋ค.
Forced but Simple Harmonic Oscillation
$bxโ$ ํ ๊น์ง ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ์ ๋จธ๋ฆฌ๊ฐ ์ํ๋๊น ์ผ๋จ Simple์ธ๋ฐ ์ธ๋ถํ์ด ์ฃผ์ด์ง ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๋จผ์ ์ดํด๋ณด์.
\[x'' + kx = A \cos (\omega_f \, t)\][๋ฏธ์ ๊ณ์๋ฒ]
particular solution์ด sinusoidal ์ด๋ฏ๋ก ์๋์ ๊ฐ์ particular solution ํจ์๊ฐ ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
\[x_p(t) = a \cos (\omega_f \, t) + b \sin (\omega_f \, t)\]์๊ฑธ ์ข๋ณ์ธ $xโโ + \omega^2 x$์ ๋์ ํ๋ฉดโฆ
- $xโ = (-a \, \omega_f \, \sin (\omega_f \, t) + b \, \omega_f \, \cos (\omega_f \, t))$
- $xโโ= (-a \, \omega_f^2 \, \cos (\omega_f \, t) - b \, \omega_f^2 \, \cos (\omega_f \, t))$
๊ทธ๋ฆฌ๊ณ LHS์ RHS๊ฐ ๊ฐ๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ๋ฉดโฆ
- $(\omega_f^2 - \omega)a = A$
- $(\omega_f^2 - \omega)b = 0$
์ด ๋๋ค.
๋ฐ๋ผ์, particular solution $x_p(t)$๋ ์๋์ ๊ฐ๊ณ ,
\[x_p(t) = \frac{A}{(\omega_f^2 - \omega)} \cos (\omega_f t)\]์ด๋ฅผ General solution์ผ๋ก ํํํ๋ฉด
\[x(t) = C_1 \cos (\omega \, t) + C_2 \sin (\omega \, t) + \frac{A}{(\omega_f^2 - \omega)} \cos (\omega_f t)\]Envelope Oscillation
์์ forced but simple ์ผ์ด์ค์ธ๋ฐ, $C_1$, $C_2$๋ฅผ ์๋์ ๊ฐ์ด ์ค์ ํ ๊ฒฝ์ฐ์ด๋ค.
- $C_1 = - \frac{A}{(\omega_f^2 - \omega)}$
- $C_2 = 0$
์ด๋ ๊ฒ ํ๋ฉด, general solution์ ์๋์ ๊ฐ์๋ฐ
\[x(t) = \frac{A}{(\omega_f^2 - \omega)} \left( \cos (\omega_f \, t) - \cos (\omega \, t) \right)\]์ฝ์ธ์ธ ํจ์์ ๋ง์ ์ ์๋์ ๊ณต์์ ๋ฐ๋ฅด๋ฏ๋กโฆ
\[\cos \alpha - \cos \beta = 2 \sin \left( \frac{\beta - \alpha}{2}\right) \sin \left( \frac{\beta + \alpha}{2}\right)\]general solution์ ์๋์ ๊ฐ์ $\sin$, $\cos$์ ๊ณฑ์ ์ผ๋ก ํํํ ์ ์๋ค.
\[x(t) = \frac{A}{(\omega_f^2 - \omega)} \cdot 2 \sin \left( \frac{\omega - \omega_f}{2}\right) \sin \left( \frac{\omega + \omega_f}{2}\right)\]์ด๋ฅผ ํ๊ธฐ์ ํธ์๋ฅผ ์ํด $\delta = \frac{\omega - \omega_f}{2}$, $\bar{\omega} = \frac{\omega + \omega_f}{2}$๋ผ๊ณ ํ๊ธฐํ๊ฒ ๋ค. $\delta$๋ ์์์ฐจ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค. $\bar{\omega}$๋ ํ๊ท ์์์ด๋ผ๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ค.
๋ง์ฝ, $\delta \lt \lt \bar{\omega}$๋ผ๊ณ ํ๋ค๋ฉด, ์๋์ ๊ฐ์ Envelope Oscillation์ด ๋ฐ์ํ๋ค. (โBeatsโ๋ผ๊ณ ๋ ๋ถ๋ฅธ๋ค.)
์์ ์ฃผ๊ธฐ์ $\delta$๋ ๋๋ฆฌ๊ฒ ๋ณํ๋ ์งํญ(envelop)๋ฅผ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ , ํฐ ์ฃผ๊ธฐ์ $\bar{\omega}$๋ ๋น ๋ฅธ ์ง๋์ผ๋ก ๋๋ฆฐ ์งํญ์ ์์ ์ฑ์ด๋ค.
General Forced Harmonic Oscillation
\[x'' + bx' + kx = A \cos (\omega_f \, t)\]๋ค์ ์ด ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ์ดํด๋ณด์. ์์์ Forced but Simple ์ผ์ด์ค์ฒ๋ผ โ๋ฏธ์ ๊ณ์๋ฒโ์ ์ด์ฉํด particular solution์ ๊ตฌํ๋ฉด ๋๋ค. ๊ตฌํด๋ณด๋ฉดโฆ ์๋์ ๊ฐ๋ค.
\[x_p(t) = \frac{A}{\sqrt{(\omega^2 - \omega_f^2)^2 + 4 b^2 \omega_f^2}} \cos (\omega_f t - \phi)\]๋๊ฒ ๋ณต์กํ๋ค;; ํ์ง๋ง ํต์ฌ์ particular solution์ด ์ฃผ๊ธฐ ํจ์๋ก ์ ๋๋๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๊ฑธ๋ก general solution์ ๋ง๋ค์ด์ ๊ทธ๋ํ๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋ฉดโฆ
์์คํ ์ด ์ด๊ธฐ์๋ $x_h(t)$์ ์ํฅ์ผ๋ก ๋ถ์์ ํ์ง๋ง(๊ณผ๋๊ธฐ; transient), $x_h(t) \rightarrow 0$์ผ๋ก ์๋ ดํ๋ ์ฑ์ง ๋๋ฌธ์, ์๊ฐ์ด ์ง๋๋ฉด particular solution ๊ทธ๋ํ๋ง ๋จ๊ฒ ๋๋ค.